Hoe voorkom je een slokdarmverstopping?

Het woord slokdarmverstopping drukt op zich al precies uit wat er aan de hand is: de slokdarm is afgesloten voor voer, speeksel en water. In de meeste gevallen is dit het gevolg van een ophoping van voer. Een verstopping treedt meestal in acute vorm op en je ziet dan ook vaak dat een paard dat aanvankelijk gewoon lekker stond te eten daar ineens mee ophoudt. Hij kan niets meer doorslikken en probeert daar iets tegen te doen door zijn hals uit te strekken. Daarbij maakt een paard bewegingen die nog het meest lijken op kokhalzen terwijl er slijm uit de neus en mond loopt.

Speeksel komt paard de neus uit 

Het slijm dat uit de mond en neus van een paard met een slokdarmverstopping komt is speeksel. Een paard maakt dat tijdens een slokdarmverstopping continu aan in de mond en zou dat normaalgesproken afvoeren via de slokdarm. Als die laatste verstopt zit, dan blijft er toch speeksel in de mond van het paard komen. Als doorslikken niet kan, dan loopt het de neusholte in en komt het slijm via de neus weer naar buiten. Waarbij in veel gevallen ook nog voedselresten uit de slokdarm meekomen. 

Oorzaken van slokdarmverstopping

De slokdarm van een paard loopt vanaf zijn keel door naar de maag. De lengte varieert natuurlijk met de grootte van het paard, maar gemiddeld heeft een slokdarm een lengte van 120 cm. De diameter ervan is maximaal 3 cm. Juist die geringe diameter vergroot de kans op snel ontstaan van verstoppingen. Meest voorkomende oorzaken van een slokdarmverstopping zijn:

• Te gulzig eten en daardoor niet goed kauwen op voer
• Eten van voer (pulp/slobber) dat onvoldoende voorgeweekt is
• Eten van stalstrooisel dat opzwelt van speeksel, zoals vlas
• Eten van vreemde voorwerpen zoals bijvoorbeeld mest of plastic (veulens)
• Niet goed kauwen door gebitsproblemen
• Eten vlak na een sedatie (verdoving)
• Problemen in de slokdarm zelf (vernauwing of onvoldoende spierwerking)

Behandeling van slokdarmverstopping

Een slokdarmverstopping is in principe niet levensbedreigend en veel verstoppingen lossen zichzelf binnen 20 minuten op. Dit komt omdat de prop in de slokdarm slapper wordt van speeksel of doordat de bewegingen van de samentrekkende spieren in de darmwand de prop alsnog loskrijgen.

Als de verstopping langer duurt dan 20 minuten, dan doe je er goed aan om de dierenarts te bellen. Deze zal allereerst een injectie geven waarvan de spieren in de slokdarm zich ontspannen. Vaak is dit al voldoende om de prop los te krijgen. Lukt dit niet? Dan zal een dierenarts met een lange slang (sonde) water in de slokdarm brengen en de prop wegspoelen.

Na een slokdarmverstopping mag het paard van de dierenarts een poosje niet eten. Daarna is beginnen met kleine en makkelijk weg te slikken voer verstandig. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (goed geweekte!) slobber zoals de Subli Slobber of de Masters Slobberbrok.

Voorkomen van slokdarmverstopping

Slokdarmverstopping voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. De belangrijkste maatregelen die je zelf kunt nemen ter voorkoming van verstoppingen zijn de volgende:

• Voorkom te gulzig eten door voernijd.

Wanneer paarden en pony’s te dicht bij elkaar moeten eten, dan komt het voor dat ze te gulzig worden omdat ze bang zijn dat een ander paard hun voer inpikt. Het voer verdelen over meer en verder uit elkaar liggende plekken voorkomt dit.

• Voorkom te gulzig eten door honger.

Paarden en pony’s eten van nature bijna de hele dag door kleine beetjes. Wanneer je dat voedingspatroon terugbrengt naar 2 of 3 keer per dag een portie, dan is de kans groot dat je paarden enorme trek hebben bij het voeren. Gevolg is soms dat ze veel te gulzig eten. Wanneer je zorgt dat er de hele dag door ruwvoer beschikbaar is, dan zullen je paarden dat veel rustiger eten.

• Geef eerst ruwvoer, daarna pas krachtvoer.

In Nederland krijgen veel paarden eerst hun krachtvoer en pas daarna volgt het hooi. Deze volgorde zorgt er onder andere voor dat het krachtvoer snel opgegeten wordt. Je paarden eerst ruwvoer geven stilt de eerste honger en draagt ook nog eens bij aan meer speekselvorming en daarmee een betere spijsvertering.

•  Meng luzerne, gehakseld hooi of gehakseld stro door het krachtvoer.

Het mengen van brokken of muesli met grove vezels zorgt ervoor dat een paard beter en langer moet kauwen op het voer.

• Geef krachtvoer met een hoog vezelpercentage en een grote brokafmeting.

Hoe groter en vezelrijker een brok, hoe langer en beter een paard erop moet kauwen. Geef bijvoorbeeld de zeer vezelrijke Masters Structovit of de basisbrok van Voermeesters.